Köpeklerde aşılama sağlıklı bir yaşama başlamanın en büyük adımıdır. Kedilerde olduğu gibi köpekler de bir takım hastalıklardan aşılar yoluyla korunur.
Köpeklerde uygulanan aşılar:
- Karma Aşı: Canine Distemper Virüs (CDV), Canine Parvovirüs (CPV), Canine Adenovirüs tip1 ve tip2 (CAV), Canine Parainfluenza Virüs (CPi) etkenlerine karşı koruma sağlar. Bu etkenler mortalitesi oldukça yüksek olan hastalıklara sebep olurlar.
- Coronavirus Aşısı: Canine Coronavirus özellikle 3 aydan daha genç köpeklerde enterite sebep olan bir virüstür. Her yaşta köpeği etkilemekle beraber çoğu zaman tedaviye çok hızlı cevap verir. Parvovirüs ile birlikte seyrettiği durumlar hariç ölümcül değildir.
- Bronchine Aşısı: Enfeksiyöz bronşit hastalığı daha çok barınak öksürüğü olarak bilinir. Hem virüs hem bakteri etkenleri hastalığa sebep olabilir. Canine Adenovirus 2 (CAV), Parainfluenza Virus (PIV), Canine Respiratory Coronavirus (CRCV) viral etkenlerden başlıcalarıdır. Ancak en büyük etken Bordotella Bronchiseptica isimli bakteridir. Genellikle şikâyetler bir anda ortaya çıkar. Özellikle egzersiz sonrası öksürük krizleri yoğunlaşır. Öğürme, burun akıntısı eşlik eder.
- Lyme Aşısı: Lyme hastalığı bazı kenelerde bulunan Borrelia isimli bakterinin kene ısırığı ile köpeklere geçmesi sonucu oluşur. Köpek ısırığı ile insanlara ve diğer memelilere de bulaşabilir. Hastalığı taşıyan pire ve keneler tarafından ısırılan köpeklerde ısırılan bölgede kızarıklık, şişme ve döküntü şekillenir. İlerleyen dönemlerde iltihaplı eklem hastalığına sebep olur.
- Kuduz: Kuduz hastalığı yaygın olarak görülmese de ülkemizde henüz eradike edilmemiştir. Ancak her ihtimale karşı yerel yönetimler tarafından zorunlu tutulmaktadır. Hayvan sahipleri hem hayvanlarını kuduz hastalığından korumak adına hem de insanlarda görülen evcil hayvan yaralanmalarında kuduz hastalığı şüphesine önlem olması sebebiyle kuduz aşısını yaptırmak zorundadırlar. Ayrıca yurt dışı seyahatleri için kuduz aşısı ve kuduz titrasyon testi tüm ülkelerce zorunlu tutulmaktadır.
Aşılar Nasıl Çalışır?
Eğer köpeğiniz bir enfeksiyonla karşılaşırsa köpeğinizin bağışıklık sistemi bir cevap oluşturur ve enfeksiyonla savaşır. Ama bu süreçte hastalığa yenik düşebilir. Eğer köpeğiniz bir hastalığa karşı aşılanırsa bağışıklık sistemi aynı şekilde cevap oluşturur ama hastalık oluşmaz. Böylece köpeğiniz bir hastalık belirtisi oluşmadan hastalığa karşı bağışıklık kazanmış olur. Aşılama enfeksiyonu doğrudan nötralize edebilecek antikorların oluşumuna ve enfeksiyonu yok edebilecek diğer hücrelerin aktive edilmesine neden olur. Sonraki enfeksiyonlarda immün sistem hastalığı hatırlar ve hastalığa karşı vücudu korur.
Aşılama köpeğinizi hastalığa maruz kalmaktan korumaz. Köpekler de hayatları boyunca bizim gibi birçok farklı patojenle karşılaşır. Ama eğer köpeğiniz bir hastalığa karşı aşılıysa; ya o hastalığa ait belirti göstermez ya da aşılanmamış köpeklere nazaran çok daha hafif bulgularla hastalığı atlatır.
Ne Zaman Aşı Olmalı?
Köpekler genellikle 9 haftalıkken aşılanmaya başlar ve tekrar dozları 2-4 hafta içinde uygulanır. Bağışıklık sistemini uygun seviyede uyarmak için her iki tekrarın da yapılması oldukça önemlidir. Yoksa bağışıklık sistemi yeterli sayıda immün hücre oluşturamaz. Aşısı yapılan hastalığa karşı yeterli bağışıklık ikinci aşıdan 7-10 gün sonrasında oluşur.
Aşılar Kaç Yılda Bir Tekrarlanmalı?
Bağışıklık seviyesinin korunması için evcil hayvanlar düzenli olarak aşılanmalıdır. Aşıların süreleri köpeğinizin yaşına, sağlık durumuna göre değişkenlik gösterse de birçok aşı senede bir tekrarlanmalıdır.
Aşılama Köpeğimi Sonsuza Dek Korur Mu?
Aşılama köpeklerin büyük çoğunluğunu etki ettiği süre boyunca ilgili hastalıktan korur. Ancak bazı durumlarda işe yaramadığı olabilir. Bu durumları şöyle sıralayabiliriz:
- Farklı virüs türleri arasındaki varyasyonlar: Grip virüsünün birçok türü ve tipi vardır ve aşılama sırasında sadece bir veya iki türe ait antikorlar üretilir. Üretilen bu antikorlar virüsün her türüne karşı bağışıklık sağlamayabilir.
- Doğuştan aktarılan antikorlar: Yavru bir köpek doğduğunda kolostrum (ilk süt) vasıtasıyla annesinden bir takım antikorlar alır. Bu antikorlar yapılan aşı ile çakışabilir ve immun yanıtı durdurabilir. Kolostrum ile alınan antikorların vücutta bulunma süresi her yavruda farklı olduğu için her yavrunun en uygun aşıya başlama yaşı farklılık gösterebilir. İlk yıl aşılamalarının birden fazla doz uygulanma sebeplerinden birisi de budur.
- Köpeğiniz aşılanma sırasında sağlıklı olmayabilir. Aşılama yapılırken başka bir hastalık ya da stres faktörünün bulunması immün yanıta engel olabilir. Bu yüzden aşılamadan önce veteriner hekimin köpeğinizi detaylı olarak muayene etmesi önemlidir.
Aşılamanın Riski Var Mıdır?
Birçok köpek aşılama sonrası herhangi bir belirti göstermez. Ancak bazı köpeklerde 48 saate kadar sürebilen halsizlik, iştahsızlık, keyifsizlik görülebilir. Bu durum uzarsa veya kusma, ishal benzeri bir semptom görülürse veteriner hekiminize tekrar başvurmanız gerekir.